Hasankeyf, tarihteki önemini Artuklular'ın 1101 yılında buraya hakim olması ile kazandı. Bu tarihten itibaren o günkü ismi ile Hısn Keyfa, Orta Çağ'ın önemli şehirlerinden biri oldu. Artuklular, bölgenin idaresinde zaman zaman söz sahibi oldukları gibi, Hasankeyf'te de önemli eserler bıraktı.
Kuzeyden güneye kıvrılıp giden Dicle nehri üzerinde yer alması ve o günlerde ticaretin önemli bir kısmının nehir yoluyla yapılması nedeniyle Hasankeyf, ticari ve ekonomik olarak da gelişti.
Hasankeyf'i Artuklular'dan alan (1232) Eyyubiler, henüz bölgeye tam hakim olamadan Moğol istilasi ve harabiyeti ile karşılaştı. Birçok yerleşim yeri gibi burası da altüst oldu.
Eyyubiler, Moğol şokunu atlattıktan sonra 14. yüzyıl başlarından itibaren Hasankeyf'i yeniden imar etmeye başladı. Özellikle bugün Hasankeyf'te bulunan birçok eserde imzası bulunan Eyyubiler'in, Sultan Süleyman zamanında bu imar faaliyeti zirveye ulaştı. Hasankeyf, bu yıllarda tarihinin en parlak dönemlerinden birini yaşadı.
Nihayet Osmanlılar'ın gücüne karşı direnemeyen, Safeviler'in baskıları ve iç hesaplaşmalarla iyice yıpranan Eyyubiler, 1515 yılında burayı Osmanlılar'a bıraktı. Bu tarihten itibaren şehir, tarihi önemini kaybederek günümüze geldi.
Uzunca bir süre "Hasankeyf'e Sadakat" sloganı ile Hasankeyf'in baraj altında kalmaması için çabalar sarfedildi.Peki ya Hasankeyf'i yok edecek tek etken yapılacak olan baraj mıdır?Hayır...Bilinçsizlik, Hasankeyf'i her gün biraz daha kemiriyor.Elbette baraja engel olmak,sadece Türkiye'nin değil tüm dünya'nın kültürel mirası olan Hasankeyf'i korumak hepimizin görevidir ama en az bu görev kadar önemli olan başka bir husus vardır ; oradaki halkın bilinçlenmesi için gerekli olan eğitim ve oradaki insanlarımıza gerçekleri göstermek...Maalesef oradaki insanlarımız yapılacak olan baraj ile kendilerine istihdam alanı oluşacağına inanmış durumdalar ve içten içe Hasankeyf'i yani tarihlerini sular altına gömmeye hazırlar,razılar.Fakat böyle bir istihdam alanı oluşmayacak.Bu durumda görevlerimizden biride oradaki halkı oradaki insanlarımızı bilinçlendirmek olmalı.
Hasankeyf'de çektiğim fotoğrafların bazılarını metnin üstünde sizle paylaşıyorum.
Efe SUBAŞI
